معرفی جامع نهال ازگیل و دسته‌بندی انواع آن

نهال ازگیل با نام علمی Mespilus germanica یکی از درختان میوه‌دار ارزشمند است که هم به صورت خودرو و هم به صورت کشت شده در باغات یافت می‌شود. این درخت که بومی مناطق معتدل اروپا و آسیای غربی است، امروزه در بسیاری از نقاط ایران نیز کشت می‌شود. ازگیل به دلیل میوه خوشمزه و خواص دارویی متعدد، توجه باغداران و علاقه‌مندان به کشت درختان میوه را به خود جلب کرده است.

دسته‌بندی نهال ازگیل بر اساس روش تکثیر

نهال‌های ازگیل عمدتاً از دو طریق بذر و پیوند تکثیر می‌شوند. نهال‌های بذری معمولاً پس از ۵ تا ۷ سال به بار می‌نشینند و کیفیت میوه آنها قابل پیش‌بینی نیست. این نوع نهال‌ها بیشتر برای پایه پیوند استفاده می‌شوند. در مقابل، نهال‌های پیوندی که معمولاً روی پایه‌های ازگیل یا گلابی پیوند زده می‌شوند، پس از ۳ تا ۴ سال باردهی را آغاز می‌کنند و کیفیت میوه آنها یکنواخت و مطلوب است.

 زمان رسیدن میوه ازگیل چه موقع است؟ 

نهال‌های ازگیل را می‌توان به سه دسته زودرس، میان‌رس و دیررس تقسیم کرد. ارقام زودرس معمولاً در اوایل پاییز میوه می‌دهند، در حالی که ارقام دیررس تا اواخر پاییز و حتی اوایل زمستان نیز میوه‌دهی دارند. این تنوع در زمان رسیدن میوه به باغداران امکان می‌دهد تا دوره برداشت خود را گسترش دهند.

 اندازه درخت این نهال چقدر است؟

ازگیل‌ها از نظر اندازه به سه دسته تقسیم می‌شوند: درختان پاکوتاه که معمولاً تا ۳ متر رشد می‌کنند، درختان نیمه‌پابلند با ارتفاع ۳ تا ۵ متر، و درختان پابلند که ممکن است به ۶ تا ۸ متر نیز برسند. امروزه نهال‌های پاکوتاه به دلیل سهولت در برداشت و نگهداری، طرفداران بیشتری دارند.

کیفیت میوه ازگیل چگونه است؟ 

برخی ارقام ازگیل میوه‌های درشت با گوشت فراوان تولید می‌کنند که بازارپسندی بالایی دارند. در مقابل، ارقامی وجود دارند که میوه‌های کوچک‌تر اما با عطر و طعم بهتر تولید می‌کنند. انتخاب بین این ارقام به هدف کشت (تازه‌خوری یا فرآوری) و سلیقه بازار مصرف بستگی دارد.

 مقاومت به شرایط محیطی

برخی ارقام ازگیل به سرما مقاوم‌تر هستند و می‌توانند تا دمای ۲۵- درجه سانتیگراد را تحمل کنند. این ارقام برای مناطق سردسیر مناسب‌ترند. در مقابل، ارقامی وجود دارند که به گرما و خشکی مقاوم‌ترند و برای مناطق گرمسیری و نیمه‌خشک مناسب‌تر هستند.

  نیاز به گرده‌افشان دارد؟

اکثر ارقام ازگیل خودبارور هستند، اما برخی ارقام برای باردهی بهتر نیاز به درخت گرده‌افشان دارند. این موضوع در طراحی باغات ازگیل باید مورد توجه قرار گیرد تا از حداکثر باردهی اطمینان حاصل شود.

نتیجه‌گیری

انتخاب نهال مناسب ازگیل به عوامل متعددی از جمله شرایط آب و هوایی منطقه، هدف از کشت (تجاری یا شخصی)، نوع خاک و منابع آبی بستگی دارد. امروزه نهالستان‌های معتبر، نهال‌های اصلاح شده‌ای ارائه می‌دهند که ترکیبی از ویژگی‌های مطلوب مانند باردهی زودرس، مقاومت به بیماری‌ها و کیفیت بالای میوه را دارا هستند. مشاوره با کارشناسان باغبانی قبل از احداث باغ ازگیل می‌تواند به انتخاب بهترین رقم برای شرایط خاص هر منطقه کمک کند.